مدل‌سازی منابع آب در حوضه آبریز با استفاده از روش پویایی سیستم (مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

در مدیریت جامع منابع آب در سطح حوضه آبریز، اندرکنش اجزای درونی هر سیستم و نیز اندرکنش سیستم­های مختلف با یکدیگر باید به طور فراگیر در نظر گرفته شوند. تحقیق حاضر در حوضه آبریز نیشابور و با تأکید بر حل مسأله روند افت سالیانه تراز آبخوان در این دشت انجام گرفته است. به منظور کنترل تراز آبخوان، گام­های مدل­سازی توسعه داده شدند و ریشه­های مسأله در فرآیند شکل­گیری نمودار ذخیره- جریان مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار Vensim اثر هر یک از متغیرها، روی مسأله شبیه­سازی شده و اعتبار مدل به روش­های مختلفی چون تحلیل حساسیت، آزمون­های آماری و غیره مورد سنجش قرار گرفت. نتایج آزمون­ها نشان داد که مدل تطابق خوبی با واقعیت داشته و رفتار مدل مطابق با رفتار سیستم در واقعیت است. به طوری که بر اساس آزمون­های آماری انجام شده بین مقادیر مشاهده­ای و مقادیر برآورد شده افت و خیز سطح آبخوان توسط مدل، میزان ضریب تعیین برابر 8/0 و میزان ریشه میانگین مربعات خطا برابر 21/0 گردید. همچنین آزمون­های مختلف دیگری انجام گردید که نتایج آن­ها، صحه­ای بر تأیید مدل شبیه­سازی شده می­باشند. در نهایت سیاست­هایی مبتنی بر سناریوهای پیشنهادی توسط مدل اجرا شد.